Koopjeskoken: 10 tips om goedkoop te koken

Tip 3: Maak een recept vegetarisch

Zoals ik in mijn vorige post al aangaf: vlees en vis zijn duur. Dus heb je een lekker recept gevonden in je kookboek of op internet, maar moet er een kilo ossenhaas in? Kijk dan eens of je dat kan vervangen! Hieronder een handig lijstje van voedzame vleesvervangers. Natuurlijk past niet elke vervanger in elk gerecht, maar vaak is het de moeite waard het gewoon eens te proberen!

• Rund: te vervangen door paddenstoelen of gehakt; door tempeh (verkruimeld) of linzen
• Kip: te vervangen door halloumi of tofu of bijvoorbeeld jackfruit (in geval van pulled chicken)
• Varken: te vervangen door de hierboven genoemde opties
• Zalm: te vervangen door smoked tofu
• Tonijn: te vervangen door watermeloen (ja echt!) of geprakte kikkererwten met smaakmakers (tonijn uit blik)

Tip 4: Eet vaker samen of las wekelijks een kliekjesdag in!

Samen eten is gezellig en het helpt je goedkoop te koken. Nodig je familie uit, spreek met je vrienden af dat je een dag in de week samen eet of maak een keer een extra portie voor je buuf (en wissel dat af). Samen eten = grotere porties koken = zie tip 1.

En een kliekjesdag in de week is goed om meerdere redenen. Zo helpt het je je vriezer op orde te houden (en eet je de extra maaltijden die je eerder hebt gekookt ook daadwerkelijk op) én je bespaart kosten omdat je voor je kliekjesdag geen boodschappen hoeft te doen. Zo snijdt het koksmes aan twee kanten!

Tip 5: Maak een weekmenu

In mijn vorige koopjeskoken blog zei ik al dat weekboodschappen er écht voor gaan zorgen dat je minder geld uitgeeft. Als je elke week daarnaast een weekmenu samenstelt, kun je je weekboodschappen daar volledig op afstemmen. Stel dat je hebt gezien dat deze week de groene asperges in de aanbieding zijn, dan kun je een lekker gerecht (of meerdere gerechten) met groene asperges verwerken in je weekmenu!

Waar haal je al die inspiratie vandaan elke week? Denk niet te moeilijk. Gebruik het internet om receptjes te vinden, check mijn website ;-), plunder je kookboeken of houd (een deel van) onderstaande richtlijnen aan:

1. Maak iets met pasta
2. Maak iets met rijst (ook risotto/paellarijst)
3. Maak iets met aardappel
4. Maak iets met brood (ook flatbread/tortilla’s)
5. Maak iets met noedels
6. Maak iets met granen als bulgur of quinoa (of (parel)couscous)
7. Maak een maaltijdsoep of las een kliekjesdag in

Tip 6: Start met fermenteren

Fermenteren kun je leren. Stop je groenten met 2% van het gewicht van je groentjes aan zout en eventueel water in een pot. Laat het een paar weken staan. Et voilà! Je hebt groenten die je tot in de oneindigheid kunt bewaren. Goedkoper dan dit wordt het niet.

Dit is wel vrij kort door de bocht uitgelegd, dus check vooral even het internet voordat je aan de slag gaat met fermenteren 😉

Tip 7: Tover je groenten om tot saus

Saus is top. Saus kan door je pasta, je kunt ‘m gebruiken als basis voor een soep, curry, wokgerecht of ovenschotel. Kortom: je kunt het je zo gek niet bedenken. Als je een berg groenten hebt gered van de vuilstort of als er nog een paar groentjes achterin je koelkast liggen die niet zo knap meer zijn, dan kun je er al-tijd nog saus van maken. Klaar voor om goedkoop te koken en een goede saus te bouwen? Onthoud dan dit:

1. Hitte. Als je geen salsa, pesto, tapenade of mayo maakt heb je het nodig: hitte. Alle tips hieronder hebben betrekking op sauzen die hitte nodig hebben. Pak een pan en doe er je voordeel mee;-)
2. Ui en knoflook. Je kunt eigenlijk alles vergeten in je saus, als je deze twee ingrediënten maar altijd toevoegt. Ui en knoflook horen bij elkaar en ze gaan daarom ook bíjna altijd samen in de pan. Er zijn een paar uitzonderingen op de regel (bijvoorbeeld in pasta carbonara), maar die mag je voor nu even vergeten.
3. Kruiden en/of specerijen. Ga je voor een naked sauce of kleed je ‘m helemaal aan? Vaak is het makkelijk om je saus gelijk de smaak te geven die past bij de bestemming. Dat scheelt je tijd én gedoe wanneer je je ingevroren saus oppiept in de magnetron. Kruiden die het altijd goed doen in een Italiaanse saus, bijvoorbeeld voor een pasta: basilicum, peterselie, oregano, tijm. Specerijen die elk curry’tje naar een nieuw level tillen zijn: korianderzaad, komijn, kurkuma, gember. Vergeet ook de kokosmelk en citroengras niet!
4. Tomaten in blik en tomatenpuree. Je wil niet weten hoe vaak ik tomaten in blik gebruik tijdens het koken. Je hebt ze in verschillende vormen en maten. Ik gebruik het vaakst de puree, de hele gepelde tomaten in blik en tomatenpassata, maar eigenlijk zijn alle tomaten in blik supergeschikt voor een saus. Het grote voordeel van deze ingeblikte rakkers? Ze blijven (bijna) voor altijd goed! Gooi een paar blikken in je voorraadkast en geef je saus easy-peasy meer volume én diepte.
5. Bouillon en binding. Met bouillon geef je ook elke saus dat extra beetje diepte dat het nodig heeft. Bouillon kun je zelf trekken (zie tip 10) of in tabletvorm kopen in de winkel. Zelfgemaakte bouillon is natuurlijk nóg lekkerder, maar als je bouillonblokjes met mate gebruikt doen ze ook zeker wat ze moeten doen. Als je saus (door je bouillon) te dun is, kun je ‘m binden. Een saus heeft nou eenmaal een andere consistentie dan een soep. Meng daarvoor een beetje van de vloeistof uit de pan met een lepel maizena in een bakje en gooi dan dat papje terug in de pan.

Tip 8: Maak zoveel mogelijk from scratch

From scratch koken is gold. Letterlijk álles wat jij in de winkel koopt is ook zelf te maken, het is maar net hoeveel moeite je ervoor wil doen. Zorg voor een goede basisvoorraad in huis, sla bij de toko alle kruiden in die je ziet en zet elke keer weer iets heerlijks op tafel.

Hoe meer liefde jij stopt in je eten, des te lekkerder het smaakt. Dus waarom zou je nog kant-en-klaar-pakjes kopen?

Om goedkoop from scratch te koken is Google je beste vriend. Stel: jij koopt je leven lang al potjes pesto in de winkel en je bent daar elke maand best een hoop geld aan kwijt. Vraag Google hoe je pesto maakt en maak het de volgende keer zelf! Je zult je verbazen hoe makkelijk en hoeveel lekkerder het eigenlijk is. Én, nog een hele grote plus, ook veeeeel gezonder. Geen E-nummers meer voor jou!

Tip 9: Think outside the box! Freewheel jezelf de week door

Freewheelen is goed voor je portemonnee en goed voor je creativiteit. Als we nog een keer pesto als voorbeeld nemen: in elke pesto zitten in principe kruiden, olie, smaakmakers en noten/pitten. Dus als de prijs van de pijnboompitten door het dak gaan, of de parmezaanse kaas niet in de aanbieding is: vervang het! Pijnboompitten zijn te vervangen door bijna alle soorten noten. Zo doen cashew, pistache, walnoot en hazelnoot het allemaal goed in je groene mengsel. Maar ook smaakmakers als parmezaanse kaas en knoflook zijn te vervangen. Geef je creativiteit vrij spel, proef en geniet! Freewheelen is zó leuk.

Denk eraan: alles wat je nodig hebt zit in het spectrum van zoet, zuur, zout, bitter, umami, vet en hitte. Zijn alle smaken in balans of voeg je nog iets toe? Ook hier komt je blik tomaten altijd van pas!

Hier een smakelijk lijstje (groente) combo’s die altijd werken:

• courgette + aubergine + paprika
• pompoen + paddenstoelen
• aubergine + tomaat
• zoete aardappel + kikkererwten + paprika
• spitskool + taugé + paddenstoelen
• bloemkool + kikkererwten + tomaat
• prei + wortel + bleekselderij
• venkel + citroen + tomaat
• spruitjes + paddenstoelen + chilipeper
• bonen + paprika + tomaat + maïs

Tip 10: Restjes: gooi niets weg!

Ik blijf het zeggen. Gooi. Niets. Weg. Uitzonderingen daargelaten, maar zelfs de lelijkste groenten kunnen nog prima in een soep, saus, traybake, curry, ovenschotel of stoof. Of gooi al je left-over groenten in een pan met water en zet de pan een paar uur op laag vuur. Maak zo je eigen bouillon!

Zit er geen schimmel op en ruikt het nog prima? Go for it! Als het goed is heb je in dit artikel genoeg tips gekregen om met je restjes iets prachtigs te maken en om goedkoop te koken. Zo niet? Laat me hieronder weten waar jij tegenaan loopt en ik help je graag!